Anasayfa
Kapı
Latest images
Arama
Kayıt Ol
Giriş yap
12 Hayvanlı Takvimi (Çince: 地支 Dìzhī veya 十二支 Shíèrzhī; Japonca: 十二支 Jūnishi veya 干支 Eto), Çin kökenli olup Asya'da yaygın olarak kullanılmış takvim, aynı zamanda bir sistem.[kaynak belirtilmeli]
12 yılın 5 katı olan 60 yıllık devreleri ile Göktürkler, Uygur Türkleri, Tuna Bulgarları, İdil Bulgarları da kullanmış ve Hiung-nu'lar da Çin'in hemen kuzeyinde bulundukları için büyük ihtimalle de kullanmıştır.[kaynak belirtilmeli]Göktürk Yazıtları, Uygur kitap ve hukuk belgeleri, Tuna Bulgarları'nın yazıtları, Bulgar Hakanları Listesi ve Manas Destanı'ndaki bazı olaylar da bu takvimle ile tarihlendirilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Konu başlıkları [gizle]
1 Tarih
2 Yıllar
3 Eski Türklerde Aylar
4 Eski Türklerde Mevsimler
5 Günler
6 Yılların karşılıkları
7 Notlar
8 Dış bağlantılar
Tarih [değiştir]
Edouard Chavannes'in "Le Cycle turc des Douze Animaux 12 Hayvanlı Türk Takvimi adlı araştırmasında, Asya'da kullanılan 12 Hayvanlı takvim Türklere ait bir takvim sistemi olduğunu ve Çinlilerin bu takvimi Türklerden aldığını düşünerek "12 Hayvanlı Türk Takvimi" adı koymuştur.[kaynak belirtilmeli]
Yıllar [değiştir]
Türkçe Çince pinyin anlamı yön
1 Sıçan 子 zǐ Fare 0° Kuzey
2 Ud Sığır 丑 chǒu Öküz
3 Bars 寅 yín Pars
4 Tavışgan 卯 mǎo Tavşan 90° Doğu
5 Lu[1][2] 辰 chén Ejderha
6 Yılan 巳 sì Yılan
7 Yunt 午 wǔ At 180° Güney
8 Koy 未 wèi Koyun
9 Biçin 申 shēn Maymun
10 Tabuk 酉 yǒu Tavuk 270° Batı
11 İt 戌 xū Köpek
12 Tonguz 亥 hài Domuz
Eski Türklerde Aylar [değiştir]
Bir yılda 12 ay vardı. Aylar birinçay (birinci ay) , ikinçay (ikinci ay), üçünçay (üçüncü ay), dördünçay (dördüncü ay), beşinçay (beşinci ay), altınçay (altıncı ay), yedinçay (yedinci ay), sekizinçay (sekizinci ay), dokuzunçay (dokuzuncu ay), onunçay (onuncu ay), onbirinçay (onbirinci ay) ve onikinçay (onikinci ay) diye adlandırılmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Eski Türklerde Mevsimler [değiştir]
Eski isim Günümüzde
Oğlak ay: İlkbahar
Uluğ Oğlak ay: Yaz
Uluğ ay: Sonbahar
Ay: Kış
Günler [değiştir]
Türklerde gün isimlerinin yabancı kökenli olmasının sebebi bazı tarihçilere göre; göçebelik sebebiyle Türklerde gün kavramının gelişmemesidir.[kaynak belirtilmeli] Türk Takvimi'nde bir gün 12 bölüme ayrılır, her bölüme Çağ adı verilirdi. Bir çağ iki saat, dolayısıyla bir gün de 24 saatti. Herbir çağ ise sekiz Kehten ibaretti. Yılbaşı olarak gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 Mart, Nevruz günü alınırdı.[kaynak belirtilmeli]
Yılların karşılıkları [değiştir]
Fare 2008 1996 1984 1972 1960 1948 1936 1924
Öküz 2009 1997 1985 1973
Kaplan 2010 1998 1986 1974
Tavşan 2011 1999 1987 1975
Ejderha2012 2000 1988 1976
Yılan 2013 2001 1989 1977
At 2014 2002 1990 1978
Koyun 2015 2003 1991 1979
Maymun 2016 2004 1992 1980
Tavuk 2017 2005 1993 1981
Köpek 2018 2006 1994 1982
Domuz 2019 2007 1995 1983
Notlar [değiştir]
^ 5. yıl bazı kaynaklarda Nek = Timsah olarak geçmektedir.
^ nek yılı: Timsah yılı. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 346.
Dış bağlantılar [değiştir]
12 yılın 5 katı olan 60 yıllık devreleri ile Göktürkler, Uygur Türkleri, Tuna Bulgarları, İdil Bulgarları da kullanmış ve Hiung-nu'lar da Çin'in hemen kuzeyinde bulundukları için büyük ihtimalle de kullanmıştır.[kaynak belirtilmeli]Göktürk Yazıtları, Uygur kitap ve hukuk belgeleri, Tuna Bulgarları'nın yazıtları, Bulgar Hakanları Listesi ve Manas Destanı'ndaki bazı olaylar da bu takvimle ile tarihlendirilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Konu başlıkları [gizle]
1 Tarih
2 Yıllar
3 Eski Türklerde Aylar
4 Eski Türklerde Mevsimler
5 Günler
6 Yılların karşılıkları
7 Notlar
8 Dış bağlantılar
Tarih [değiştir]
Edouard Chavannes'in "Le Cycle turc des Douze Animaux 12 Hayvanlı Türk Takvimi adlı araştırmasında, Asya'da kullanılan 12 Hayvanlı takvim Türklere ait bir takvim sistemi olduğunu ve Çinlilerin bu takvimi Türklerden aldığını düşünerek "12 Hayvanlı Türk Takvimi" adı koymuştur.[kaynak belirtilmeli]
Yıllar [değiştir]
Türkçe Çince pinyin anlamı yön
1 Sıçan 子 zǐ Fare 0° Kuzey
2 Ud Sığır 丑 chǒu Öküz
3 Bars 寅 yín Pars
4 Tavışgan 卯 mǎo Tavşan 90° Doğu
5 Lu[1][2] 辰 chén Ejderha
6 Yılan 巳 sì Yılan
7 Yunt 午 wǔ At 180° Güney
8 Koy 未 wèi Koyun
9 Biçin 申 shēn Maymun
10 Tabuk 酉 yǒu Tavuk 270° Batı
11 İt 戌 xū Köpek
12 Tonguz 亥 hài Domuz
Eski Türklerde Aylar [değiştir]
Bir yılda 12 ay vardı. Aylar birinçay (birinci ay) , ikinçay (ikinci ay), üçünçay (üçüncü ay), dördünçay (dördüncü ay), beşinçay (beşinci ay), altınçay (altıncı ay), yedinçay (yedinci ay), sekizinçay (sekizinci ay), dokuzunçay (dokuzuncu ay), onunçay (onuncu ay), onbirinçay (onbirinci ay) ve onikinçay (onikinci ay) diye adlandırılmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Eski Türklerde Mevsimler [değiştir]
Eski isim Günümüzde
Oğlak ay: İlkbahar
Uluğ Oğlak ay: Yaz
Uluğ ay: Sonbahar
Ay: Kış
Günler [değiştir]
Türklerde gün isimlerinin yabancı kökenli olmasının sebebi bazı tarihçilere göre; göçebelik sebebiyle Türklerde gün kavramının gelişmemesidir.[kaynak belirtilmeli] Türk Takvimi'nde bir gün 12 bölüme ayrılır, her bölüme Çağ adı verilirdi. Bir çağ iki saat, dolayısıyla bir gün de 24 saatti. Herbir çağ ise sekiz Kehten ibaretti. Yılbaşı olarak gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 Mart, Nevruz günü alınırdı.[kaynak belirtilmeli]
Yılların karşılıkları [değiştir]
Fare 2008 1996 1984 1972 1960 1948 1936 1924
Öküz 2009 1997 1985 1973
Kaplan 2010 1998 1986 1974
Tavşan 2011 1999 1987 1975
Ejderha2012 2000 1988 1976
Yılan 2013 2001 1989 1977
At 2014 2002 1990 1978
Koyun 2015 2003 1991 1979
Maymun 2016 2004 1992 1980
Tavuk 2017 2005 1993 1981
Köpek 2018 2006 1994 1982
Domuz 2019 2007 1995 1983
Notlar [değiştir]
^ 5. yıl bazı kaynaklarda Nek = Timsah olarak geçmektedir.
^ nek yılı: Timsah yılı. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 346.
Dış bağlantılar [değiştir]
